Kijkoperatie enkel


Bij Annatommie mc kunt u terecht voor een kijkoperatie aan de enkel. Hier vindt u informatie over de operatie.
De enkel kan beschadigd raken door een ziekte of blessure. Veelvoorkomende enkelbeschadigingen die met een kijkoperatie kunnen worden behandeld zijn:

  • Botaangroeisels (Osteofyten): Deze kunnen ontstaan op de botten van het enkelgewricht door bijvoorbeeld veelvuldig zwikken of een langdurig hoge (sport)belasting. Ze kunnen pijn veroorzaken, vooral bij het buigen van de enkel, de voet naar de neus. Ook kunnen ze uw beweging beperken doordat ze andere weefsels beknellen.
  • Een botbreuk of losse stukjes bot in de enkel, bijvoorbeeld na een ongeval.
  • Kraakbeenbeschadiging: Dit kan ontstaan door slijtage of (sport)letsel. De enkel voelt daarbij pijnlijk of instabiel, is dik, schiet ‘op slot’ of kraakt hoorbaar. Kraakbeen herstelt zich heel moeilijk, doordat er geen bloedvaten of zenuwen in zitten. Hierdoor voelt u kraakbeenschade pas als het weefsel er omheen geïrriteerd raakt. Er kan een klein stukje kraakbeen kapot zijn of het kraakbeen kan over het hele oppervlak meer of minder beschadigd zijn.
  • Scheurtjes of afwijkingen in de enkelbanden of achillespees, bijvoorbeeld door een sportblessure.
  • Een ontsteking in het enkelgewricht of een ontsteking van een van de pezen rond de enkel(tendinitis), bijvoorbeeld bij (te) intensief sporten.
  • Een combinatie van bovenstaande problemen.

De kijkoperatie

Wat houdt de kijkoperatie in?

Een kijkoperatie van de enkel duurt ongeveer 30 minuten tot 1 uur. Een kijkoperatie van de enkel vindt plaats onder volledige narcose (diepe slaap) of met een ruggenprik. Bij de operatie maakt de orthopedisch chirurg twee openingen in de huid aan de voorzijde van de enkel van ongeveer een centimeter. Door de eerste brengt hij of zij een arthroscoop in het enkelgewricht: een smalle buis van twee tot acht millimeter doorsnede, met een lichtvezelkabel en een minicamera. Deze geeft een beeld van het enkelgewricht op een monitor in de operatiekamer. Het gewricht wordt voortdurend gespoeld met een zoutwateroplossing. Daardoor zet de enkel wat uit en kan de orthopedisch chirurg een duidelijker beeld krijgen en makkelijker werken. Voor een nog helderder beeld wordt vaak vooraf het bloed uit het operatiegebied weggestreken. Daarna wordt het enkelgewricht ‘bloedleeg’ gehouden met een opgepompte bloeddrukband om het bovenbeen. Door een tweede huidopening kan de orthopeed verschillende instrumenten invoeren. De orthopeed kan ontstoken weefsel of botaangroeisels of losse stukjes kraakbeen verwijderen.
De orthopeed kan een kraakbeenreparatie doen door het defect ‘op te boren’. Eerst worden bij deze techniek losse kraakbeenstukjes en beschadigd kraakbeen verwijderd. Dan worden met een dun boortje gaatjes gemaakt in de botlaag onder het kraakbeen. Beenmergcellen die littekenkraakbeen kunnen aanmaken gaan nu de gaatjes in het kraakbeen opvullen. Daarmee wordt herstel van het kraakbeen gestimuleerd. Vooral de mobiliteit en de functie van de enkel kunnen worden hersteld en de pijn wordt verlicht. Hiermee wordt echter de oorspronkelijke structuur niet volledig hersteld. Om weer goed op de been te komen na deze ingreep is zes weken met twee krukken revalideren noodzakelijk.

Vastzetten enkel via kijkoperatie

Bij ernstige slijtage van de enkel kan de enkel via een kijkoperatie worden vastgezet. Via de kijkoperatie wordt dan het overgebleven kraakbeen verwijderd en wordt het bot ruw gemaakt om te zorgen dat het bot van het scheenbeen aan het bot van het sprongbeen kan vastgroeien. Er worden twee schroeven ingebracht om de botten aan elkaar vast te maken. Hiervoor krijgt u een klein litteken aan de binnenzijde van enkel. De voorbereidingen en nabehandeling hiervan zijn anders dan voor de overige behandelingen via een kijkoperatie. De operatie duurt ook langer (1 tot 1,5 uur) en u krijgt gedurende twaalf weken een walker. De eerste zes weken mag u niet op de enkel staan en moet u met krukken lopen.

Voordelen van een kijkoperatie

Met lichamelijk onderzoek, een röntgenfoto of een MRI-scan kunnen problemen aan uw enkel behoorlijk goed worden opgespoord. Maar niet altijd is alles zichtbaar. Dan heeft een kijkoperatie veel voordelen boven een gewone ‘open’ operatie:

  • De ingreep is veilig, het risico op complicaties is klein.
  • Bij een kijkoperatie heeft de orthopedisch chirurg het beste zicht op het volledige enkelgewricht: beter dan bij een ‘open’ operatie.
  • Via enkele kleine wondjes kan de orthopeed niet alleen in het hele enkelgewricht kijken, maar ook ingrijpen. Ook een beschadiging die niet was voorspeld kan direct worden behandeld.
  • Een kijkoperatie is veel minder belastend dan een ‘open’ operatie. De spieren rondom de enkel hoeven niet te worden losgemaakt en teruggehecht. Omliggende weefsels worden ook minder beschadigd.
  • U kunt vaak dezelfde dag weer naar huis en meestal bent u snel weer voldoende hersteld om de dagelijkse bezigheden weer op te pakken. Elke ingreep blijft echter uniek, dus ook het herstel verschilt per patiënt.

Voor de operatie

Voor de kijkoperatie regelen

Door de operatie kan de soepelheid van u enkelgewricht tijdelijk wat minder zijn. Daarom is het verstandig om de eerste twee weken na de operatie met minimaal één kruk te lopen, in ieder geval buitenshuis.

Na de operatie

Direct na de operatie heeft u:

  • Een infuus in een arm om medicijnen toe te dienen.
  • Een drukverband om de enkel. Dit verband blijft een week zitten.
  • Mogelijk een zuurstofslang in de neus.
  • Een roze onderbeen, indien desinfecterende roze vloeistof gebruikt is. Dit verdwijnt vanzelf.

Ontslag

U kunt vaak dezelfde dag weer naar huis.

Het herstel na een kijkoperatie

Bij de meeste ingrepen mag u na ongeveer twee weken weer zittend werken, veel lopen kan meestal weer na zes tot acht weken. In sommige gevallen moet u zes weken met krukken lopen. Bij het vastzetten van de enkel mag u de enkel zes weken niet belasten en is het vaak verstandig een rolstoel met beenlade in huis te halen.

Leefregels en adviezen

  • De enkel blijft enige dagen na de ingreep – en soms ook langere tijd – gezwollen. We adviseren om in die periode rustig aan te doen. In huis zonder krukken lopen mag, maar gebruik buiten minimaal één kruk (aan de kant van het niet geopereerde been).
  • Leg een kussen onder de geopereerde enkel en bij slapen een kussen onder het matras zodat de enkel hoger ligt dan de knie en de knie ook weer hoger dan de heup. Dit voorkomt overmatige zwelling in de enkel. Overmatige zwelling kan ook weer meer pijn geven.

Oefeningen voor herstel

Wij adviseren ook om een fysiotherapeut te bezoeken om het herstel te begeleiden. Onze fysiotherapeuten zijn daarin gespecialiseerd. Zo nodig adviseert de fysiotherapeut een vervolgprogramma, bij Annatommie mc of bij een fysiotherapeut bij u in de buurt. Wij adviseren u deze oefeningen vanaf de eerste dag na de operatie (dit geldt niet voor patiënten na het vastzetten van de enkel (enkelartrodese)):

  1. Oefening om stolsels in de bloedvaten (trombose) te voorkomen: Hoe vaker hoe beter!
  • Ga rechtop zitten met gestrekte benen, of ga liggen op bed.
  • Beweeg de voet van uw geopereerde been gelijkmatig op en neer.
  1. Enkel strekken: minstens elk uur tien keer.
  2. Enkel buigen: minstens elk uur tien keer.
  3. Bovenbeen gestrekt optillen en even vasthouden, daarna weer laten zakken. Herhaal dit tien keer.
  4. Alle oefeningen drie maal per dag uitvoeren.

Mogelijke complicaties na een kijkoperatie

Geen enkele operatie is volledig zonder risico’s. Gelukkig treden na een kijkoperatie vrij zelden ongewenste gevolgen op. Het volgende komt wel eens voor:

  1. Infectie van de enkel, te herkennen aan roodheid van de wondjes met zwelling, toenemende pijn en koorts.
  2. Trombosebeen: een bloedstolsel verstopt een beenader en zorgt voor pijn, vooral in de kuit. Hebt u al eens een trombosebeen gehad, vermeld dit dan altijd aan de orthopedisch chirurg. U krijgt dan bloedverdunners.
  3. Zenuw: aan de buiten-voorzijde van de enkel loopt een huidzenuw. In zeldzame gevallen kan deze beschadigd raken tijdens de kijkoperatie en pijn geven.
  4. De enkel blijft nog een paar weken dik. Soms is dan extra behandeling nodig door de fysiotherapeut of worden medicijnen voorgeschreven.
  5. Bij het vastzetten van de enkel wil het bot soms niet goed vastgroeien. Indien dit het geval is zou er een nieuwe operatie moeten volgen om de enkel opnieuw vast te zetten. Rokers hebben hier een hoger risico op. Stoppen met roken voor de operatie wordt aangeraden.