Bicepstenotomie / bicepstenodese

Het schoudergewricht bestaat uit de kop van de bovenarm en de kom van het schouderblad. Dit gewricht wordt bewogen door de spieren en pezen die er over de schouder heenlopen. Dit zijn o.a. de rotator cuff en de biceps. De biceps is de spier aan de voorzijde van de bovenarm (spierbal) en deze loopt met twee pezen naar de schouder toe, een korte en een lange pees. De lange pees loopt via een groeve het schoudergewricht in, onder de rotator cuff door. Deze pees zit vast aan de bovenzijde van de kraakbeenring (labrum) die op de kom is bevestigd. Deze lange pees kan op verschillende manieren voor pijnklachten zorgen. In sommige gevallen is er door overbelasting een ontsteking ter plaatse van de groeve, waardoor de pees hier niet meer makkelijk doorheen glijdt. In andere gevallen kan de lange bicepspees door een trauma van de aanhechting op het labrum losscheuren, dit wordt ook wel een SLAP-laesie genoemd. Pijnklachten kunnen tevens veroorzaakt worden als er een scheur zit in de rotator cuff. Deze beschermd normaal gesproken de bicepspees, maar door een scheur hierin valt deze bescherming weg en kan de lange bicepspees beschadigd raken. Een oplossing voor deze klachten is het verwijderen van de lange bicepspees uit het gewricht. Gezien de biceps nog een korte pees heeft (en deze verantwoordelijk is voor 90% van de kracht), blijft de functie en de kracht van de spier na deze ingreep intact. In sommige gevallen is er bij draaien van de onderarm iets minder kracht, maar dit wordt in het dagelijks leven nagenoeg niet gemerkt.

De operatie: bicepstenodese of bicepstenotomie

Er zijn twee type operaties waarbij de lange bicepspees uit het gewricht verwijderd wordt. Bij een bicepstenodese wordt de pees doorgeknipt bij de aanhechting en lager in de groeve opnieuw vastgehecht met een botanker. Bij een bicepstenotomie wordt de pees ook doorgeknipt bij de aanhechting, maar niet met een anker vastgezet. De pees groeit dan vast in het omliggende weefsel van de groeve. In sommige gevallen groeit de pees niet vast in de groeve en zakt naar beneden. Dit is geen probleem, maar er kan dan in ongeveer de helft van de gevallen een ‘Popeye sign’ te zien zijn. Hierbij verandert de vorm van de spierbal en zakt deze naar beneden. Voor het uiteindelijke resultaat met betrekking tot pijn en functie van de schouder maakt dit niet uit, er is geen onderscheid tussen beide operaties. Het opnieuw vastzetten van de pees heeft wel gevolgen voor het na traject, er zijn de eerste zes tot twee weken meer beperkingen en leefregels. Daarnaast is er een (uiterst klein) risico op complicaties bij de fixatie van de pees. De keuze voor welk type operatie met alle voor- en nadelen wordt met u besproken tijdens het poli bezoek.
De duur van de operatie is afhankelijk van welk type operatie het is, indien het alleen een bicepstenotomie is, kan dit 15 minuten duren. Als er tevens een cuffrepair plaatsvindt, zal dit ongeveer 60-90 minuten duren. Alle operaties vinden plaats onder volledige narcose, eventueel in combinatie met een zenuwblokkade. Een bicepstenotomie wordt via een kijkoperatie verricht.
Bij de kijkoperatie maakt de orthopedisch chirurg twee tot vier kleine openingen in de huid van ongeveer 1 centimeter. Via de eerste opening wordt een arthroscoop in het gewricht binnengebracht; dit is een smalle buis van ongeveer 5 millimeter doorsnede, met daaraan een lichtvezelkabel en een minicamera. Via de minicamera verschijnt het beeld van het schoudergewricht op een monitor in de operatiekamer. Door de tweede huidopening kan de orthopedisch chirurg verschillende instrumenten invoeren zoals een kniptangetje of hechtingen. Bij een bicepstenodese wordt naast de kijkoperatie ook een klein deel (het vastzetten van de pees met het botanker) open gedaan middels een kleine huidopening aan de voorzijde van de schouder (ongeveer drie tot vier cm).

Preoperatief

De opname duurt in principe 1 dag. Voordat u geopereerd wordt heeft u nog een afspraak bij de anesthesiemedewerker. Bij de anesthesiemedewerker wordt gecontroleerd of u bij Annatommie mc geopereerd mag worden en of er nog aanvullend onderzoek nodig is voor de operatie.

Opname

De opname duurt in principe 1 dag, hier kan van worden afgeweken indien u bijvoorbeeld laat op de dag terugkomt van de operatie. U krijgt tijdens de opname een infuus in uw arm om medicatie toe te dienen. In de meeste gevallen krijgt u voor de operatie een regionale blokkade van de anesthesist om de pijn zo min mogelijk te voelen tijdens en na de operatie. Daarnaast krijgt u algehele narcose. Tijdens de operatie moet u nuchter zijn, dit is belangrijk om de risico’s van de narcose zo klein mogelijk te houden.

Na de operatie

Na de operatie heeft u een verband om de geopereerde schouder, welke 48 uur moet blijven zitten. Daarnaast heeft u een sling om uw arm met een band achter de rug om uw arm op zijn plaats te houden. De arm kan nog verdoofd aanvoelen door de blokkade. Meestal komt het gevoel binnen 24 uur terug.

Fysiotherapie

De fysiotherapeut komt na de operatie bij u langs om met u de oefeningen door te nemen. Het is van belang dat u snel na de operatie (twee tot vijf dagen) al start met fysiotherapie. Hiervoor krijgt u een verwijzing met instructies mee vanuit Annatommie mc. Na de operatie draagt u een sling gedurende twee weken en heeft u een beperkt oefenprogramma wat langzaam wordt opgebouwd onder begeleiding van uw fysiotherapeut. Voor een goed herstel van de schouder is het erg belangrijk om de instructies van de orthopedisch chirurgen de fysiotherapeut op te volgen. Het is wel aan te raden een fysiotherapeut te kiezen die is gespecialiseerd in het behandelen en revalideren van schouders.

Wondverzorging

De wondjes zijn gehecht. Deze hechtingen worden bij de wondcontrole 2 weken na de operatie hier op de polikliniek verwijderd. Mochten er eerder vragen zijn over de wond, dan kunt u met ons telefonisch contact opnemen.

Leefregels

We adviseren u de voorgeschreven pijnmedicatie gedurende de eerste dagen in te nemen, zodat u goed slaapt en goed kunt oefenen met de fysiotherapeut. Belangrijk is dat u met name in de eerst 2 weken pijnvrij kunt oefenen met de fysiotherapeut. Indien u vragen heeft over de medicatie, een herhaalrecept wenst of last heeft van bijwerkingen kunt u telefonisch contact met ons opnemen. De meeste patiënten zijn grotendeels pijnvrij na zes weken. De schouder blijft de eerste dagen na de ingreep gezwollen. Er kan ook zwelling optreden van de elleboog en hand. Indien u de arm zonder pijn al voldoende kunt bewegen en daardoor in staat bent om adequaat te handelen in noodsituaties en u het zelf veilig acht, dan kunt u na 6-8 weken het autorijden/fietsen weer hervatten, mogelijk ook in overleg met uw fysiotherapeut.

Poliklinische controle

De eerste controle na de operatie is de wondcontrole 2 weken postoperatief, er zal tevens gekeken worden naar de functie van de schouder. Deze controle wordt verricht door een speciaal hiervoor opgeleide fysiotherapeut. De volgende controle is 6-8 weken na de operatie bij de orthopedisch chirurg en daarna volgt nog een controle 3-4 maanden postoperatief. De uiteindelijke revalidatie zal in het geval van bicepstenodese echter ongeveer zes tot acht maanden in beslag nemen. Bij een bicepstenotomie zal de gehele revalidatie drie tot zes maanden in beslag nemen.

Invullen vragenlijsten

Vanuit landelijke richtlijnen wordt verwacht dat wij de voortgang van patiënten door middel van vragenlijsten monitoren. Deze vragenlijsten worden PROMS genoemd en hierop geeft u uw kwaliteit van leven of niveau van functioneren aan. Met deze vragenlijsten worden de uitkomsten van zorg vanuit uw perspectief vastgesteld. Daarom bent u reeds gevraagd om u aan te melden bij onze database. Via deze database zult u voor de operatie, drie maanden na de operatie en één jaar na de operatie een oproep ontvangen om deze vragenlijsten digitaal in te vullen.